Sıkça Sorulan Sorular

GENEL BİLGİLER

FESAS Projesi, tarım alanında kayıtlı istihdamı destekleyen, çalışma koşullarının iyileştirilmesi için kooperatifler aracılığı ile faaliyetler yürüten bir projedir.

Proje, Avrupa Birliği’nin Türkiye’deki Mülteciler için Mali Yardım Programı (FRIT) tarafından finanse ettiği Proje, Dünya Bankası’nın teknik koordinasyonunda, Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından uygulanıyor.

Projenin tam adı “Geliştirilmiş Pazar Bağlantıları ile Mülteciler ve Türkiye Vatandaşlarına Kayıtlı Tarım İstihdamı Desteği Projesi”dir.

Adana, Adıyaman, Bursa, Gaziantep, İzmir ve Mersin’de uygulanıyor.

Proje 2024 yılının Aralık ayında sona erecek ancak ücret desteğinin son ödemesi en geç 2024 yılının Kasım ayında sonlandırılacaktır.

FESAS Projesi, tarım alanında bitkisel üretim yapan çiftçilere ve tarım işçilerine destek sağlıyor.

FESAS projesinden, Türk vatandaşı çiftçiler ve tarım işçileri ile Geçici Koruma Altındaki Suriyeliler (GKAS) ve Türkiye’de ikamet eden diğer göçmenler faydalanabilir.

İşçi, proje katılım anlaşması imzalamış işverenin yanında tarımsal ürünün ekimi ve hasadı arasında geçen sürede çiftçinin ihtiyacı olan süreler dikkate alınarak faydalandırılır.

İşçinin ne kadar süre projeden faydalanacağı işvereni olan çiftçinin üretim süresine bağlıdır.

Çiftçi, projenin ücret desteğinden sözleşmeli üretim yaptığı proje uygulama süresi içerisinde bu destekten faydalanabilir.

-Ücret desteği ile Tarımsal üretimdeki işçilik maliyetleri azalır,
-Üreticinin ürünleri Sözleşmeli Üretim ile doğrudan pazar ağına ulaşır,
-Projenin eğitim faaliyetleri ve eşleştirme programı sayesinde nitelikli iş gücüne erişimi sağlanır,
–Resmi işlemler için ücretsiz teknik desteğe erişim imkanı doğar.

Proje, bir işçinin net ücretinin %65’ni, sigorta maliyetinin tamamını ve piyasa ortalama bedeli üzerinden muhasebeci ücretini karşılar.

Tarım işçisi;
–Kayıtlı iş imkânı ile sosyal güvenceye kavuşur,
–Düzenli gelir ile ekonomik güvenceye erişir,
–Eğitimlerle yeni iş olanaklarına erişim fırsatı yakalar,
–Eğitimlerle bilgi ve yeterlilikleri sertifikalandırılır.

***Eğitimlere katılan göçmenlerin Sosyal Uyum Yardımları kesilmez.

PROJE KATILIM KOŞULLARI

-Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri’ne üye olmak,
-18-70 yaşları arasında olmak,
-Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) kayıt yaptırmak/kayıtlı olmak,
-Sadece bir Birim Tarım Kredi Kooperatifi’nde ortaklığa sahip olmak,
-Ortağı olduğu kooperatifin çalışma alanında faaliyet göstermek,
-Sözleşmeli Üretim ve Proje Katılım Anlaşmalarını imzalamak,
-18 yaşının altında işçi çalıştırmamak
-Kooperatif yöneticisi veya çalışanı ile birinci derece akraba olmamak,
-Çalışacak tarım işçisi ile birinci derece akraba olmamak,
-Medeni hakları kullanma becerisine sahip olmak.

Proje sadece bitkisel üretim yapan çiftçileri desteklemektedir. Hayvancılık bu kapsama girmemektedir.

Proje katılım şartlarından biri çiftçinin Tarım Kredi Kooperatifi ortağı olmasıdır. Tarım Kredi Kooperatifi ortağı olmayan bir üretici projeye başvurabilir ancak projeden destek alabilmek için ortaklık kaydı yapması gerekir.

NOT: Proje başvurusu onaylandıktan sonra ortaklık kaydı yapılabilmektedir.

Hayır değildir. Çiftçi Tarım Kredi Kooperatiflerine peşin satış ortağı olarak da projeye dahil olabilir.

Proje kapsamında 3 aydan kısa süreli işçi istihdamı kabul edilmemektedir. 3 aydan az olmamak koşulu ile hasat döneminde çalışacak tarım işçisi için çiftçi Projeden destek alabilir.

FESAS Projesi tarımda kayıtlı istihdamı destekleyen bir projedir. Mevcut durumda kayıtlı istihdam edilen bir işçinin desteklenmesi yerine tarım sektöründe ilk defa kayıtlı çalışacak bir işçinin desteklenmesi tercih edilir.

Projeye dahil olabilme kurallarından biri tarım arazisinde çalıştırılacak işçinin çiftçi ile 1. dereceden akrabalığının bulunmamasıdır. Proje birinci derece akrabalık bağı olan çalışanı desteklemez.

Çiftçilerin projeye katılımı için belirleyici olan, aile üyeliği değil üretim durumudur. Aynı aileden farklı tarımsal alanlarda üretim yapan ve Proje katılım koşullarını sağlayan çiftçiler, projeden yararlanabilir.

–18 yaşından büyük olmak,
-Kayıtlı istihdam edilmeyi kabul etmek,
-Tarımsal faaliyetlerde yer almaya yönelik kısıtlayıcı fiziksel engeli bulunmamak,
-Proje dahilinde verilecek eğitimlere katılım göstermeyi kabul etmek,
-Tarım alanında iş tecrübesine sahip olmak veya bu alanda çalışmaya istekli olmak.

Geçici Koruma ve Uluslararası Koruma kapsamında olmayan ülke vatandaşları projeye dahil olamaz. Ülkeye göre değil başvuru yapan kişinin Türkiye’de bulunma statüsüne göre değerlendirilir.

Aynı aileden birden fazla tarım işçisi, 18 yaşını doldurmuş olma koşulu ile aynı ya da farklı çiftçiler üzerinden projeye dahil olabilir.

ÇİFTÇİ KATILIM SÜREÇLERİ

Çiftçiler, bulundukları il ve ilçelerdeki Tarım Kredi Kooperatiflerini ziyaret ederek ya da Projenin internet sayfası üzerinden Başvuru Formunu doldurabilir.

“Proje Başvuru Formu”nu dolduran çiftçilerin başvuruları proje kapsamında oluşturulan değerlendirme komisyonu tarafından incelenir ve değerlendirilir. Başvuru formunda yer alan bilgiler, başvuru kriterleri ve katılım koşulları dikkate alınarak sonuçlandırılır. Sonuç çiftçiye bildirilir.

Komisyonun kurulması, başvurunun değerlendirilmesi ve sonucun açıklanması 2-4 hafta arasında değişebilir.

Çiftçinin destek alarak istihdam edeceği işçi sayısı çiftçinin ürettiği ürünün dikim-hasat süreci, tarla/bahçe büyüklüğü, üretilen ürün için ihtiyaç duyulan iş gücüne göre belirlenir. İstihdam için üst sınır bulunmamakla birlikte, kişinin üretim yaptığı alan büyüklüğü doğrultusunda işçi ihtiyacı dikkate alınır.

Projeye dahil olan bir çiftçi, vergi mükellefi olmak zorunda değildir. Projeden bağımsız olarak çiftçinin vergi mükellefi olma durumu, işletme büyüklüğü ve taşıdığı diğer özelliklere bağlıdır. Vergi mükellefiyet koşullarını sağlamayan üreticilerin, Projeden dolayı sadece Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi yönünden bildirim yapması yeterlidir.

Vergi mükellefiyeti şartları için Gelir Vergisi Kanununun 54. Maddesi incelenmelidir. Gelir vergisi kanununun 54. maddesinde belirtilen asgari şartları sağlamayan ve bir biçerdöver ya da 10 yaşına kadar en az 2 traktöre de sahip olmayan çiftçiler defter tutma yükümlülüğü bulunmamakta olup, yanlarında çalıştırdıkları işçiler yönünden Vergi Dairesine sadece Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi yönünden bildirim yapmakla yükümlüdürler.

15 iş günü içerisinde ödeme gerçekleşir.

İŞÇİ KATILIM SÜREÇLERİ

Evet. Tarımsal üretim aşamasında tarlada/bahçede makine ile gerçekleştirilen işlerde çalışanlar, tarım işçisidir.

Tarım alanında çalışacak yabancılar için çalışma izni gerekmez. Ancak çalışacak kişiler için Çalışma İzni Muafiyet Belgesi gerekir.

Çalışma İzni Muafiyet Belgesi işçinin bizzat kendisi ya da işçi adına işvereni tarafından alınır.

Tarım ve hayvancılıkta çalışacak yabancı uyruklu işçiler, Çalışma İzni Muafiyet Belgesi herhangi bir ücret ödemeden ikamet ilindeki İŞKUR il Müdürlüklerinden temin edilir.

İkamet ilinde çalışacak olan yabancı uyruklu tarım işçileri için Çalışma İzni Muafiyet Belgesinin geçerlilik süresi 1 yıldır.

İkamet ili dışındaki bir ilde çalışacak yabancı uyruklu tarım işçisi için belgenin geçerlilik süresi 3 aydır. Belge teminini takiben bu işçinin sigortalı olarak çalışmaya başlaması durumunda da belgenin geçerlilik süresi kendiliğinden 1 yıla kadar uzar.

Bir tarım işçisi, sadece sigortasının ödendiği işletmede (tarla/sera/tarımsal üretim yapan tesis vb.) yani işvereni olan çiftçinin yanında çalışabilir. Başka bir tarım alanında çalışamaz.

İşçinin alacağı günlük ücret Bakanlıkça belirlenen günlük asgari ücretin altında olamaz. Yapılan işin niteliğine göre, kayıtlı bir tarım işçisi asgari ücrete denk ya da asgari ücretin üzerinde bir gelir elde eder.

Proje kapsamında çalışmaya başlayan bir tarım işçisi, işe girerken işvereni olan çiftçi ile yaptığı iş sözleşmesinde yazan süre boyunca sigortalı olarak çalışır.

Proje kapsamında işe giren bir tarım işçisinin sigortası aylık olarak yatırılır.

SÖZLEŞMELİ ÜRETİM

Sözleşmeli Üretim; alıcı (market/kooperatif vb.) ve çiftçi arasında yapılan yazılı bir sözleşme temelinde yürütülen tarımsal üretimdir.

Ürünün verim ve kalitesini artırmayı, tarımda sürdürülebilirliği, standartlara uygun ürün elde edilmesini, planlı üretim yapılmasını ve yeni üretim tekniklerinin özendirilmesini sağlar.

–Çoğu sözleşme fiyatları önceden belirlediğinden, çiftçilerin fiyat riski genellikle azalır.
–Sözleşmeli üretim, çiftçilerin kendi imkanları ile ulaşamayacağı yeni pazarlar açabilir.
–Sözleşmeli üretim genellikle çiftçiye yeni teknolojiler sunar ve çiftçilerin yeni beceriler öğrenmesini sağlar.

–Yapılan ürün alımlarındaki kaliteyi artırır.
–Alıcıların faaliyet alanını geliştirebilir.
–Alıcıların arazi engeli olmadan hammaddeye erişimini sağlar.
–Üretim, açık pazar satın alımlarından daha güvenilirdir.

Projeye katılmak isteyen bir çiftçi, sözleşmeli üretim sözleşmesi imzalar. Bu sözleşme, çiftçinin ürettiği ürünü Tarım Kredi Kooperatiflerine satabilme imkanı sağlar. Ancak çiftçinin tüm ürününü Tarım Kredi Kooperatiflerine satma zorunluluğu yoktur, çiftçi ürününü Tarım Kredi Kooperatifleri dışında bir alıcıya da satmakta serbesttir.

Sözleşmeli üretim sözleşmesinin imzalanmasının ardından çiftçiler, proje eğitimlerine yönlendirilir. Bu süre zarfında çiftçi, ürün gelişimi, verim, gübreleme ve tarla kontrolü gibi konularda bilgilendirilir.

EĞİTİM

Proje yararlanıcısı olan çiftçinin ihtiyaçlarına göre çeşitli eğitim programları mevcuttur. Eğitim konuları ve takvimi, ilgili gruplarla özel olarak paylaşılır.

Proje yararlanıcısı tarım işçilerinin ihtiyaçlarına göre çeşitlendirilmiş eğitim programları mevcuttur. Teknik tarım ve yaşam becerilerinin yanı sıra göçmen tarım işçilerine özel teknik tarım dil eğitimleri sunulmaktadır.

Eğitim konuları ve takvimi, ilgili gruplarla özel olarak paylaşılır.